نور فضا و فرم را به هم آشنا میسازد. گیدئون درک معماری را با سازماندهی فضا و فرم ساخته شده ممکن میداند.
نور یک جزئ جدایی ناپذیر آسمان و زمین و اشیائ است که در آنها قرار دارند و درخشندگی آنها نیز به صورت مقطعی توسط تاریکی تحت تاثیر قرار می گیرد.
نور میتواند مرز دو فضای همسایه را تغییر دهد و ماهیت جدیدی از همسایگی جدید فضایی بوجود آورد. دو فضایی که یکی از آنها دیگری را دربرگرفته با نور از هم جدا نمیشود اما با تنظیم نور میتوان جدایی فضایی این دو را از
یکدیگر تخفیف داد و یا بالعکس آن را تشدید کرد. نور میتواند حصار فضاها را ممکن و یا معنی دار کند. همچنین تأثیر ترفندهای نوری کمتر از ترفندهای هندسی و صوری نیست.
تمامی فضا درکشدنی نیست بلکه آن مقدار از فضا درک میشود که یک عمارت از جلوه نور مییابد.ایوانهای سی وسه پل به نحو متقارن و متوازی شکل گرفته است اما ظهور نور به هنگام طلوع آفتاب و یا با پرتو نورافکنها در هنگام شب پرسپکتیوهای زیبا و متعددی را بر ایوانها حمل میکند و فضا را به نحو نور تصریف میکند. اشکال هندسی در نور همان اشکال هندسی در تاریکی است اما فضاهای ساخته شده کاملاً در نور و بی نوری تغییر میکند.
در نور مربع، مثلث، دایره و شکلهای دیگر تغییر نمیکند اما نور سبب میشود این اشکال بهتر تعریف شده و بهتر مورد استفاده قرار گیرد.
علاوه بر مداخله نور در فضای درونی آن میتواند بر کیفیت پیوند فضاهای درونی و بیرونی و برعکس اثر گذارد. نور میتواند خروج انسان از خانه را به نحوی سامان دهد که او در این هنگام پای خود را بر یک فضای محیطی بیگانه در خارج بگذارد و یا در برابر احساس خودمانی از فضای دیگر را در او زمینه سازی کند.Kahn
«انسانها مانند پشه هستند . هر كجا نوري باشد به سمت آن هجوم مي برند بدون اينكه بدانند چرا. چه بخواهيم و چه نخواهيم به سمت روشنايي مي رويم . نور، ما را به خود جذب مي كند »Morris Lapidus
معماری هنر تالیف نظم نوری با نظم فضایی است. و بدون یک انتظام نوری هیچ عمارتی انتظام واقعی و عملی را برای انسان نخواهد یافت. وظیفه اساسی یک معمار ایجاد توازن و تعادل تا حد مطلق بین اصل نور و تعاریف مفهومی یک معماری است.
ابدیت دو برادر را مانند است تجلی یکی با بیان است و آن دیگری تحقق را متظاهر میسازد یکی نور چشم نواز و دیگری نور خیره کننده ماده در پرتو نوری که از چشمه های گردآمده ساطع می شوند در یک رقص وحشی شرکت می جویند.
در نظر لویی کان نور دنیای پدیده ها را معرفی می کند علاوه بر آنکه وسیله ای است برای مشاهده اشیاء خود سرچشمه حقیقی ماده است نور معرف طبیعت با تمام قوانین پیچیده آن است و می گوید : تمام طبیعت نور است
و در جای دیگر : نور خورشید قبل از برخورد با دیوار از ماهیت خود خبر نداشت.Louis kahn
نور به زیبایی نمود می بخشد ، و باد و باران با تاثیری که بر بدن انسان می گذارند به زندگی رنگ و رو می دهند. معماری واسطه ای است که انسان را قادر می سازد تا حضور طبیعت را حس کند. من با نشاندن طبیعت و نور متغیر در درون فرم های هندسی ای که از زمینه شهری شان بریده شده اند ، فضاهایی پیچیده می آفرینم.Tadao ando
آسمان قاب شده ، نور و سایه ایجاد می کند و به شخص القا می کند تا از معنای طبیعت بپرسد و به او کمک می کند تا عناصر ترکیبی فضا را درک کند. نور سرچشمه تمام هستی است . نور در همان حال که به سطح چیزها برخورد می کند ، به آنها شکل می دهد و با انباشتن سایه در پشت چیزها ، به آنها عمق می بخشد. تابش یک دسته پرتو نور ، با نفوذ در سکوت ژرف آن تاریکی ، شکوه و ظلمت را به همراه می آورد.Tadao ando
«معماري بازي هنرمندانه دقيق و خيره كننده مجموعه اي از اجسام ساخته شده در زير نور است . چشم هاي ما براي اين آفريده شده اند كه فرم ها را زير نور ببينيم : اين سايه و روشن ها هستند كه فرمها را در مقابل ما برهنه مي سازند . مكعب، مخروط، كره ، استوانه و هرم اولين فرمهائي هستند كه نور آنها را به ما عرضه مي كند . تصاوير آنها ناب ،، ملموس و صريح هستند»Le curbozier
اتاق آبي از صميميت حقيقت خاك دور نبود هيچ كس به اطاق آبي نمي رفت ،
من مي رفتم
اتاق آبي يك اطاق معمولي نبود
مغز معمار اين اتاق در “ناخودآگاهي گروهي” نقشه ريخته بود. خواسته بود از تضادهاي دورني بگذرد و به تمامي خود برسد. سهراب سپهری
معمار اتاق آبي در شالوده ريزي ، نه طناب سفيد به كار برده بود نه طناب رنگارنگ پنج لا ، صدايي از زمانهاي دور در ناخود آگاهي او پنهان شده و به دست او فرمان داده بود ، از واجرايانا حرفي نشنيده بود ، به هند و تبت نرفته بود ، چشمش به زيكورات هاي بابل و آشور نيافتاده بود، حتي از نقشه كاخهاي شاهان قديم ايران خبر نداشت ، معمار اتاق آبي سلامت فكر و عمل را نشان داده بود ، مثل “ارشيتكت” امروز دچار بيماري عقلي غرب نبود ، كشف و شهود راهنمايش شده بود.
Nothing can be taught to a man,but it is possible to help him to find the answer within himself. (Galileo Galilei).
هیچ چیزی نمیتوان به کسی یاد داد اما می توان به او کمک کرد تا پاسخ ها را در درون خود بیابد.(گالیلئو گالیله)
برای دریافت فایل به روی لینک کلیک نمایید.
تدوین : دکتر مهدیه پورهادی- دکتری معماری، دانشگاه تهران
بدون دیدگاه